Ακαδημίες: πιο σημαντικό περιουσιακό στοιχείο

“Αν έστω και ένας παίκτης μου είπε πει ότι πρέπει να φύγω θα το είχα κάνει”, είχε δηλώσει μετά από τον αγώνα ο τότε τεχνικός της ομάδας του Ρότερνταμ, Μάριο Μπέεν. Στο τέλος της σεζόν, που βρήκε τη Φέγενοορντ στη 10η θέση, την πιο χαμηλή μετά από την 11η του 1990, υπήρξαν 13 παίκτες που υπερψήφισαν την απομάκρυνση του Ολλανδού και ο βοηθός του Μπερτ φαν Μάρβαϊκ στην τελευταία μεγάλη επιτυχία, την κατάκτηση του Κυπέλλου UEFA 2002, πέρασε την πόρτα της εξόδου.

Προπονητής δεν υπήρχε, χρήματα δεν υπήρχαν. Η ολλανδική ομοσπονδία είχε τοποθετήσει τον σύλλογο στην Κατηγορία 1 του οικονομικού πλαισίου, αφού μαζί με Ρόντα, Ναϊμέχεν, Βίλεμ και Εξέλσιορ αντιμετώπιζαν σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Δίχως πρωτάθλημα από το 1999, δίχως παρουσία στο Champions League από το 2003, με βεβιασμένες κινήσεις εκατομμυρίων για παίκτες όπως ο Ρόι Μακάι, ο Κέφιν Χόφλαντ και ο Τιμ ντε Κλερ, ευελπιστώντας μάταια το τέλος της “ανομβρίας”, τα χρέη είχαν συσσωρευτεί.

Το 2008 ανέλαβε τη διεύθυνση ο Έρικ Χούντε, με στόχο τη διάσωση της ομάδας. Τον Μάιο του 2009 ανακοίνωσε χρέη 21.000.000 ευρώ και έκανε έκκληση σε ντόπιους επενδυτικούς φορείς να βοηθήσουν οικονομικά. Η ανταπόκριση ήταν μεγάλη, σε σημείο να… απορρίπτει προσφορές σε ένα γκαλά σε γήπεδο γκολφ, όταν οι επιχειρηματίες έφτασαν τον αριθμό 100. Έναν χρόνο αργότερα, τα χρέη άγγιξαν τα 43.000.000 ευρώ…

Η καινοτομία του Φάρκενοορντ

Αγωνιστικά και οικονομικά, το 2010 ήταν η χρονιά του ναδίρ για τη Φέγενοορντ. Μόνο που οι διεργασίες για την επιστροφή στην κορυφή είχαν αρχίσει πολύ νωρίτερα, χωρίς κανείς να το αντιληφθεί ή να του δώσει σημασία. Οι κατάλληλοι μηχανισμοί είχαν κινηθεί το 2005 με την πρόσληψη του Στάνλεϊ Μπραρντ σε ρόλο επικεφαλής των ακαδημιών του Φάρκενοορντ.

Η Φέγενοορντ διέθετε μία από τις πιο φημισμένες ακαδημίες παγκοσμίως, με προϊόντα όπως ο Βιμ Γιάνσεν, που πανηγύρισε το Κύπελλο Πρωταθλητριών του 1970 και τις πορείες της εθνικής Ολλανδίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1974 και του 1978, ενώ τα περισσότερα στελέχη της πρωταθλήτριας Ολλανδίας του 1984 ξεπήδησαν από το Φάρκενοορντ. Όταν οι διοικήσεις σταμάτησαν να πιστεύουν σε αυτή τη μέθοδο και επέλεξαν να αλλάξουν το μοντέλο και να αγοράζουν ποδοσφαιριστές αντί να τους παράγουν, τα πάντα άλλαξαν προς το χειρότερο.

Η πρόσληψη του Μπράρντι, ακόμη ενός προϊόντος της ακαδημίας, σε συνδυασμό με τις αγωνιστικές αποτυχίες του αντρικού τμήματος (πλην ενός κυπέλλου το 2008), έστρεψε ξανά την προσοχή στο Φάρκενοορντ, το προπονητήριο που το χωρίζει ένας δρόμος από το “Ντε Κάιπ”. Ο παλαίμαχος Ολλανδός αναμόρφωσε το σύστημα λειτουργίας, δημιουργώντας επιπρόσθετες ομάδες με μάξιμουμ 18 παίκτες, ώστε κάθε ηλικιακή κατηγορία να παίζει αγώνες με αντίστοιχη σε ηλικία και όχι με μικρότερους ή μεγαλύτερους αντιπάλους. Προσέλαβε ως τεχνικούς πρώην παίκτες και προπονητές της ομάδας χωρίς βλέψεις για κάτι μεγαλύτερο στο άμεσο μέλλον, ώστε να αφοσιωθούν στο 100% με την εκκόλαψη των νεαρών ποδοσφαιριστών. Ο ίδιος ο Γιάνσεν, μάλιστα, ανέλαβε σύμβουλος, παίρνοντας… πάσο στους διαδρόμους του Φάρκενοορντ. Για μία ομάδα που το 1999 είχε εκφωνητή γηπέδου τον πρωταθλητή του 1984 Πέτερ Χούτμαν, η επιστροφή στις ρίζες έμοιαζε ο πιο λογικό δρόμος.

Η μεγαλύτερη καινοτομία έγινε το 2007, όπως αναφέρει στο σχετικό αφιέρωμα η ιστοσελίδα Benefoot.net., με την πρόσληψη του Ράιμοντ Φερχέιγεν. Ο Ολλανδός γυμναστής έχει γίνει γνωστός τα τελευταία χρόνια για τη δημόσια κριτική του σε προπονητές, ωστόσο θεωρείται ένας από τους πιο ικανούς ανθρώπους στο πεδίο του. Η μέθοδος που ακολούθησε στις ακαδημίες της Φέγενοορντ αποδεικνύει του λόγου το αληθές, αφού αξιοποίησε τις έρευνές του για το ποδόσφαιρο σε μικρές ηλικίες και αλάφρωσε σημαντικά το φορτωμένο πρόγραμμα των παιδιών.

Οι έξι προπονήσεις την εβδομάδα έγιναν τέσσερις, οι δύο αγώνες έγιναν ένας, από ένα κοινό πρόγραμμα με έντονη εκγύμναση, κάθε παίκτης πλέον έπαιρνε ένα πρόγραμμα προσαρμοσμένο στο σώμα του, στην απόδοσή του και στις δυνατότητές του. Συστηματικές ιατρικές εξετάσεις προσέφεραν δεδομένα για κάθε ποδοσφαιριστή της ακαδημίας, με τον Φερχέιγεν να χτίζει το αναλυτικό προφίλ τους με βάση τους αριθμούς, οι οποίοι αναλύονταν σε συνεργασία με τους προπονητές. Εξάλλου, κάθε τρεις εβδομάδες, όλο το προπονητικό επιτελείο, παρόντος και του προπονητή της ανδρικής ομάδας, συγκεντρώνεται και συζητά ποιοι ποδοσφαιριστές αξίζουν να προωθηθούν.

Το ντεμπούτο του Ζεορζίνιο Βαϊνάλντουμ με την πρώτη ομάδα σε ηλικία 16 ετών έδωσε “φτερά” στα υπόλοιπα στελέχη των ακαδημιών. Ακολούθησαν οι Τζόρντι Κλάζι, Ντάριλ Γιάνμαατ, Λικ Καστενιό, Ντιέγκο Μπίσεσβαρ, Λιρόι Φερ, Μπρούνο Μάρτινς Ίντι και Στέφαν ντε Φράι. Οι “πύλες” είχαν ανοίξει και ακολούθησε η “χρυσή γενιά” του 1994, που μεταξύ άλλων περιελάμβανε τους Τόνι Φιλένα, Τέρενς Κονγκόλο, Μίκελ Νέλομ, Ζαν Πολ Μποέτιους, Σφεν φαν Μπέεκ, Καρίμ Ρεκίκ, που χαρακτηρίστηκε ως η καλύτερη “φουρνιά” στην ιστορία των ακαδημιών της Φέγενοορντ.

Το αποτέλεσμα ορατό. Το 2013, η Φέγενοορντ στέφθηκε πρωταθλήτρια στις κατηγορίες κ-13, κ-15, κ-16, κ-17, κ-21 και κυπελλούχος στις κ-13 και κ-19. Από το 2010 και για πέντε σερί σεζόν μέχρι το 2014 κατέκτησε το βραβείο “Ρίνους Μίχελς” για τις καλύτερες ακαδημίες της χώρας. Η μεγαλύτερη επιτυχία των ακαδημιών της Φέγενοορντ, πάντως, ήταν η διάσωση του σωματείου…

ΓΕΜΙΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΤΑΜΕΙΑ ΜΕ ΠΩΛΗΣΕΙΣ

Τα “διαμάντια” που έκαναν την εμφάνισή τους στην αντρική ομάδα άρχισαν να πωλούνται με υψηλό αντίτιμο σε πιο εύρωστους συλλόγους. Το καλοκαίρι του 2011 πωλήθηκαν οι Φερ, Βαϊνάλντουμ και Καστενιό έναντι συνολικά 12.000.000 ευρώ και τον Δεκέμβριο του 2011 ο Χούντε ανακοίνωσε ότι ο σύλλογος είχε “προβιβαστεί” στην οικονομική Κατηγορία 2 του ολλανδικού ποδοσφαίρου και ουσιαστικά είχε μηδενικά ή πολύ μικρά χρέη. Οι επενδυτές που συγκεντρώθηκαν το 2009 και είχαν βάλει χρήματα ως αντάλλαγμα για μικρά ποσοστά παικτών, έπαιρναν πίσω τα λεφτά τους με τις πωλήσεις ταλέντων από την ακαδημία.

Λιγότερο από τέσσερα χρόνια μετά από την ταπείνωση στο “Φίλιπς Στάντιον”, τέσσερις ποδοσφαιριστές εκείνης της Φέγενοορντ ήταν βασικοί με την εθνική Ολλανδίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014. Έντεκα ποδοσφαιριστές της 23μελούς αποστολής των “οράνιε” είχαν φορέσει τη φανέλα της Φέγενοορντ κάποια στιγμή στην καριέρα τους, οι εννέα εκ των οποίων προέρχονταν από την ακαδημία.

Ο διευθυντής ποδοσφαίρου Μάρτιν φαν Χέελ έτριβε τα χέρια του, αφού μετέτρεψε τους Γκρατσιάνο Πελέ (από τις ελάχιστες περιπτώσεις παικτών που αγοράστηκαν εκείνη την περίοδο), Ίντι, Ντε Φράι, Γιάνμαατ σε 31.700.000 ευρώ το καλοκαίρι του 2014. Ο Νταμιέν Χέρτογκ, επίσης προϊόν του Φάρκενοορντ, που είχε αντικαταστήσει τον Μπράρντι στη διεύθυνση των ακαδημιών, δεν είχε πρόβλημα. Ερχόταν η επόμενη γενιά, αυτή των 94δων, που είχε γράψει ιστορία στις μικρές ηλικίες.

“Οι παίκτες αγωνίζονται ως ομάδα, οι προπονητές δουλεύουν ως ομάδα. Κρατάμε τους πάντες προσγειωμένους και περιμένουμε κανονική συμπεριφορά. Δεν υπάρχουν κενά μεταξύ των προπονητών και των παικτών, όλοι αισθάνονται άνετα, σαν οικογένεια. Και όταν προχωράμε έτσι, μπορούμε να έχουμε απαιτήσεις από τους παίκτες”, έλεγε ο Χέρτογκ για το μυστικό της επιτυχίας, αλλά δεν δίσταζε να παραδεχθεί ότι “οι εγκαταστάσεις δεν είναι καλές, είμαστε σαν ερασιτεχνικό σωματείο. Ο αγωνιστικός χώρος δεν είναι καλός, είναι πολύ μικρός. Είναι πολύ δύσκολο να δουλέψεις εδώ. Όλα τα καλά οφείλονται στους ανθρώπους”.

Η νέα εποχή της Φέγενοορντ

Ο Χέρτογκ και ο Μακάι, ως αρχιπροπονητής των ακαδημιών πια, επιβεβαίωναν τη φήμη που θέλει τον Άγιαξ να βγάζει μεμονωμένα ταλέντα και τη Φέγενοορντ παίκτες που στηρίζονται στην ομαδικότητα. Δύο χρόνια αργότερα, τον επαλήθευσαν και οι ποδοσφαιριστές. Η ομάδα του Τζιοβάνι φαν Μπρόνκχορστ (προφανώς προϊόντος της ακαδημίας, εκτός από διακεκριμένος Ολλανδός αριστερός μπακ) βρίσκεται επικεφαλής της Eredivisie με οκτώ νίκες σε οκτώ αγώνες και 23-2 τέρματα. Σε αυτά προστίθεται και η νίκη 1-0 επί της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στους ομίλους του Europa League, ωστόσο το “θαύμα” μόνο ανεξήγητο δεν είναι.

Τυχερό, ίσως, αφού υπήρξαν φορές που αυτό το σερί κινδύνευσε. Στο ευρύ κοινό μοιάζει ακατάληπτο το πώς μία ομάδα που τερμάτισε 21 πόντους μακριά από την κορυφή πέρυσι, ηττήθηκε για τελευταία φορά στο πρωτάθλημα την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου. Ειδικά από τη στιγμή που άρχισε τη σεζόν με ήττα στο Johan Cruijff Schaal από την Αϊντχόφεν και έχασε με σοβαρούς τραυματισμούς του δύο πρώτους τερματοφύλακές της. Για ακόμα μία φορά οι ακαδημίες είναι η μία απάντηση. Και πλέον, η σωστή διαχείριση του Φαν Μπρόνκχορστ.

Ο βετεράνος διεθνής ανέλαβε τα “ηνία” μετά από μία επιτυχημένη αναγέννηση από τον Ρόναλντ Κούμαν μεταξύ 2011 και 2014. Ο τελευταίος, ο οποίος έγινε ο μοναδικός άνθρωπος που έχει αγωνιστεί στους τρεις μεγάλους του ολλανδικού ποδοσφαίρου και ταυτόχρονα έχει αναλάβει προπονητής τους (και μάλιστα με την ίδια σειρά: Άγιαξ, Αϊντχόφεν, Φέγενοορντ), μετά από τη 10η θέση του Μπέεν, κατάφερε να ξανακάνει φόβητρο την ομάδα του μεγάλου λιμανιού. Δύο δεύτερες θέσεις και μία τρίτη ήταν το παλμαρέ του, έστω κι αν απέτυχε να σπάσει την παντοκρατορία με τον Άγιαξ του άλλοτε συμπαίκτη του στην εθνική, Φρανκ ντε Μπουρ.

Το 2014-2015 και η τέταρτη θέση του Φρεντ Ρούτεν θεωρήθηκε πισωγύρισμα και η περσινή σεζόν του Φαν Μπρόνκχορστ δεν άλλαξε τα δεδομένα. Άγιαξ και Αϊντχόφεν πάλεψαν για τον τίτλο κυριολεκτικά μέχρι το τελευταίο λεπτό με νικητή την ομάδα του Φιλίπ Κοκού, η Φέγενοορντ έμεινε τρίτη πληρώνοντας ένα σερί επτά ηττών (και μπόλικης ατυχίας) στα μέσα της σεζόν.

Η εμπειρία της αποτυχίας “μπόλιασε” τους παίκτες και τους έκανε ακόμα πιο δυνατούς για τη νέα σεζόν. Μαζί με τους δεσμούς που έχουν χτίσει όλα αυτά τα χρόνια, αφού από τους 31 ποδοσφαιριστές της πρώτης ομάδας οι 14 προέρχονται από τις ακαδημίες, καθώς και την πρόσληψη του διατροφολόγου Άρμαντ Μπετονφιέλ, τα αποτελέσματα γίνονται εμφανή φέτος.

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ

Ο Δανός Νικολάι Γέργκενσεν αποκτήθηκε έναντι 3.500.000 ευρώ από την Κοπεγχάγη, ο Μπραντ Τζόουνς στο τέρμα ως ελεύθερος από τη Ναϊμέχεν και ο Στέφεν Μπέρχαους ως δανεικός από τη Γουότφορντ και από εκεί και πέρα προωθήθηκαν οι Γκουστάβο Χαμέρ, Τζάστιν Μπιλόου, Μοχαμέντ ελ Χανκουρί και Εμίλ Χάνσον από τη Φέγενοορντ κ-19.

Ο Φαν Μπρόνκχορστ έχει επιλέξει ένα 4-2-3-1 που κατά τη διάρκεια του αγώνα δεν παραμένει τέτοιο. Το χρόνιο αξίωμα της Φέγενοορντ τη θέλει να μην παίζει την μπάλα από τους κεντρικούς αμυντικούς στους μέσους του άξονα και αυτό συνεχίζεται και τώρα, με τον 21χρονο δεξιό μπακ Ρικ Κάρσντορπ να λειτουργεί ως πρώτος πλέι μέικερ, παίρνοντας την μπάλα από τον στόπερ Έρικ Μποτεγκίν.

Ο δεύτερος οργανωτής της ομάδας είναι ο 36χρονος Ντιρκ Κάουτ, ο οποίος πέρυσι σημείωσε 23 γκολ, ωστόσο φέτος οπισθοχώρησε σε ρόλο “δεκαριού”. Γύρω του κινούνται οι Γενς Τούρνστρα και Μπερχάους, ενώ πίσω ο Φιλένα, ο οποίος το καλοκαίρι απέρριψε μεταξύ άλλων τον Ολυμπιακό και υπέγραψε νέο διετές συμβόλαιο για να σταθεί κοντά στην άρρωστη μητέρα του, είναι ο άνθρωπος για όλες τις δουλειές. Ο Γέργκενσεν στην κορυφή της επίθεσης και ο Καρίμ ελ Αχμαντί στη βάση του κέντρου είναι αναντικατάστατοι, όπως και ο αναθρεμμένος στον Άγιαξ κεντρικός αμυντικός Γιαν Άρι φαν ντερ Χάιντεν και ο Κονγκόλο στα αριστερά.

Βασικός μηχανισμός, οι κινήσεις χωρίς την μπάλα των δύο ακραίων ποδοσφαιριστών κάθε γραμμής. Όταν, μάλιστα, δεν παίζουν μεταξύ τους, αναλαμβάνει ρόλο ο Κάουτ για να σχηματίσει τρίγωνα στα 30-40 μέτρα από την αντίπαλη εστία και ακολούθως να βγει σέντρα ή παράλληλη μπαλιά στην περιοχή, προς τον Γέργκενσεν και τους παίκτες που έχουν ακολουθήσει τη φάση.

Ο ΗΓΕΤΗΣ ΚΑΙ Ο… ΥΜΝΟΣ

Μετά από το πρώτο 8/8 στην Ολλανδία από το 1999-2000 (Αϊντχόφεν), οι συζητήσεις για την κατάκτηση του 15ου πρωταθλήματος έχουν “φουντώσει”. Ο Κονγκόλο δηλώνει ότι αυτό “και μία καλή πορεία στο Europa League” είναι ο στόχος της σεζόν, αλλά ο Κάουτ είναι πιο συγκρατημένος. Και όταν μιλάει ο αρχηγός, οι υπόλοιποι συμφωνούν…

“Είναι η προσωποποίηση του συλλόγου και της πόλης. Είναι ημίθεος”, υποστηρίζει ο Ολλανδός δημοσιογράφος Μίχιελ Γιόνγκσμα στον “Guardian“. “Έγινε αμέσως αρχηγός με την άφιξή του και επιμένει να δίνει συνεντεύξεις μετά από κάθε αγώνα. Απολαμβάνει να βρίσκεται στο φως της δημοσιότητας. Υπήρχαν αστεία πέρυσι ότι θα έπρεπε να γίνει ακόμα και οδηγός του πούλμαν. Είναι το άλφα και το ωμέγα της Φέγενοορντ”.

Μετά από τα 83 γκολ στην πρώτη τριετία πριν φύγει για τη Λίβερπουλ και την εκπληκτική περσινή σεζόν, ο Κάουτ δικαιούται αυτό το στάτους στο Ρότερνταμ. Η Φέγενοορντ, από την πλευρά της, με πέντε βαθμούς απόσταση από τον Άγιαξ και επτά από την πρωταθλήτρια Αϊντχόφεν, δικαιούται τον τίτλο του φαβορί. Εξάλλου, νωρίτερα στη σεζόν νίκησε 1-0 στο “Φίλιπς Στάντιον”, έστω κι αν “βομβαρδίστηκε” με 16 σουτ, εκ των οποίων τα επτά στην εστία. Η αποφυγή τέτοιων “βομβαρδισμών” στα υπόλοιπα παιχνίδια (εξαιρείται ο αγώνας με την Ντεν Χάαχ και τα… αρκουδάκια) δεν… πείθει τους αριθμούς και στην πρόγνωση για τον τίτλο παραμένει τρίτη με 14%, πίσω από το 48% του Άγιαξ και το 38% της Αϊντχόφεν.

Κανείς στο “Ντε Κάιπ” δεν νοιάζεται για τους αριθμούς, εκτός κι αν είναι οι επιδόσεις των παικτών στην ακαδημία. Ακόμα και όταν το “ταβάνι” στα συμβόλαια ήταν τα 800.000 ευρώ και το συνολικό μπάτζετ δεν ξεπερνούσε τα 12.000.000 ευρώ, μικρότερο από το μισό των άλλων δύο διεκδικητών του τίτλου, η ανασύνταξη του συλλόγου συνεχιζόταν απρόσκοπτα, ανεξαρτήτως των αποτελεσμάτων.

Εξάλλου, το λέει και ο… ύμνος της εποχής Φαν Μπρόνχκορστ, το “Alive and Kicking” των Simple Minds, αφού ο τίτλος του τραγουδιού υπενθυμίζει σε όλους ότι η Φέγενοορντ έχει ξεφύγει από το 2010 και εν έτει 2016 είναι ζωντανή και… κλοτσάει.