H φανέλα μίας ομάδας για ποδοσφαιριστές και οπαδούς μπορεί να σημαίνει πολλά πράγματα, αλλά σημαίνει επίσης πολλά πράγματα για την υποστήριξη της επιχειρηματικής της λειτουργίας. Για κάποιους η φανέλα της ομάδας είναι ένα «αντικείμενο» με δυναμική και ιερότητα ανάλογη με αυτήν που έχουν οι σημαίες. Για τους βάσκους της Μπιλμπάο η φανέλα δεν μπορεί να αποτελεί χώρο εκμετάλλευσης για τους διαφημιστές.
ΣΤΟ ΣYΓΧΡΟΝΟ ποδόσφαιρο, όμως, η αναζήτηση κεφαλαίων είναι καθοριστική για την επίτευξη των αγωνιστικών στόχων μίας ομάδας. Και η φανέλα είναι ένα από τα πιο εκμεταλλεύσιμα -εμπορικά- στοιχεία μίας ομάδας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο τζίρος της διαφήμισης στις φανέλες των ομάδων των πέντε μεγαλύτερων ποδοσφαιρικών αγορών στην Ευρώπη, ξεπέρασε τα 500 εκατ. ευρώ. Εξι χρόνια πριν έφθανε στα 380 εκατομμύρια.
ΤΑ ΠΟΣA που εισπράττουν οι ομάδες από τις πωλήσεις της φανέλας είναι πολύ δύσκολο να τα εντοπίσει κάποιος, αφού ούτε οι ομάδες τα ανακοινώνουν αλλά ούτε και οι εταιρείες κατασκευής αθλητικού υλικού, οι οποίες όμως, δεν διστάζουν -για διαφημιστικούς λόγους- να ανακοινώσουν τα ποσά που πληρώνουν στις ομάδες για να προτιμήσουν τα προϊόντα τους. Οι αγγλικές ομάδες που έχουν τη μεγαλύτερη προβολή παγκοσμίως, συγκεντρώνουν τα περισσότερα χρήματα από τις διαφημίσεις στη φανέλα τους. Μία πρακτική που ΔΕΝ υπάρχει -τουλάχιστον ακόμη- στα αμερικάνικα σπορ σε επαγγελματικό επίπεδο.
ΟΙ 20 ΟΜAΔΕΣ της Πρέμιερ Λιγκ, για να επιστρέψω σε αυτές, φέτος ξεπέρασαν το όριο των 200 εκατομμυριων στερλινών ετησίως ( 240 εκατομμυρίων ευρώ) ποσό υπέρδιπλασιο από αυτό που συγκεντρώνουν οι 18 ομάδες της Μπουντεσλίγκα (101 εκατομμύρια στερλίνες). Πέρυσι, οι ομάδες της Πρεμιερ Λιγκ είχαν συγκεντρώσει 191,3 εκατ. στερλίνες και είναι σαφές ότι οι νέες συμφωνίες για τη διαφήμιση στη φανέλα τους που υπέγραψαν Τσέλσι και Λίβερπουλ, συνέβαλαν απoφασιστικά στην άνοδο του συνολικού ποσού.
Η ΤΣEΛΣΙ υπέγραψε μία πενταετή συμφωνία με την ιαπωνική εταιρεία ελαστικών Yokohama αντί του ποσού των 56 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως και η Λίβερπουλ, υπέγραψε μία ισόχρονης διάρκειας συμφωνία με την τράπεζα Standard Chartered (που έχει επεκτείνει τη δραστηριότητά της στην Ασία, γι΄αυτό και οι περιοδείες των “κόκκινων διαβόλων” είναι στοχευμένες στην περιοχή) αντί του ποσού των 36 εκατ. ευρώ. Στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης είναι πολύ δύσκολο να βρεθούν εταιρείες που να μπορούν να διαφημιστούν σε φανέλες ομάδων και να προσδοκούν οφέλη. Επομένως τα πριμ της ΟΥΕΦΑ για εκείνους που μπορούν, τα τηλεοπτικά δικαιώματα και τα εισιτήρια, παραμένουν οι βασικές πηγές εσόδων.
Η περίπτωση της Μπάρτσα
Η μετεξέλιξη της αντίληψης που έχει μία διοίκηση για τη φανέλα, φαίνεται πεντακάθαρα στην περίπτωση της Μπαρτσελόνα, η φανέλα της οποίας για πρώτη φορά στην ιστορία των 115 χρόνων της, θα έχει οριζόντιες ρίγες αντί για κάθετες. Η απόφαση πάρθηκε ύστερα από εισήγηση της εταιρείας που ντύνει την Μπάρτσα, η οποία θεωρεί πως με αυτή την αλλαγή θα έχει μεγαλύτερη εμπορική απήχηση. Η Μπάρτσα που μέχρι το 2004 δεν είχε διαφήμιση στη φανέλα, άρχισε σιγά σιγά να εκπαιδεύει το μάτι των ανθρώπων με την πενταετία του λογότυπου της Unicef για να αποδεχθεί κατόπιν την εισαγωγή της διαφήμισης που θα απέφερε περίπου 42 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο. Βέβαια, η φετινή αλλαγή στις ρίγες είναι αντίθετη με το καταστατικό της ομαδας της Καταλωνίας, αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα για την Μπάρτσα που μεταλλάχθηκε πολύ γρήγορα σε επιχείρηση.