Κάποιοι χαρακτηρίζουν μάστιγα τους μυϊκούς τραυματισμούς στην ομάδα μας ενώ όλοι είτε σχετικοί είτε άσχετοι έχουν άποψη επί του θέματος. Προ ημερών επιχειρήσαμε να ρίξουμε όσο περισσότερο φως μπορούσαμε στο πως είναι στελεχωμένο το ιατρικό και παραϊατρικό τιμ του ΑΠΟΕΛ και ποιοι είναι οι τομείς ευθύνης του. Σήμερα παραθέτουμε μια επιστημονική προσέγγιση γύρω από το θέμα των μυικών τραυματισμών με στόχο να ενημερώσουμε όσο το δυνατό πληρέστερα εμάς τους άσχετους (εννοούμε τον κόσμο). Το κείμενο που ακολουθεί είναι από το BHS Diagnostics – Ερευνητικό Κέντρο Αξιολόγησης Αθλητών με το οποίο θα συνεργαζόμαστε στην προσπάθεια μας για καλύτερη ενημέρωση για επιστημονικά θέματα.
Βιοχημικοί δείκτες για πρόληψη μυϊκών τραυματισμών
και συνδρόμου υπερκόπωσης
Η μετεξέλιξη του ποδόσφαιρου και γενικά του αθλητισμού σε κοινωνικό γεγονός δισεκατομμυρίων αναγκάζει και τους ανθρώπους που είναι στο γύρω από τον αθλητισμό να ασχοληθούν με αυτό τον τομέα σε πιο ψήλο επίπεδο. Οι ελίτ ποδοσφαιριστές παγκοσμίου κλάσεις έχουν μετεξελίχθη σε υπεράνθρωπους αθλητές καταφέρνοντας να συνδυάζουν τεχνική, εκρηκτικότητα, δύναμη, ταχύτητα και αντίληψη της φάσης σε πρωτόγνωρα επίπεδα και σε εξαντλητικούς ρυθμούς. Τα παρά-ιατρικα επιτελεία (γυμναστές, φυσιοθεραπευτές, διατροφολόγοι κτλ) βρίσκονται κάτω από πρωτόγνωρη πίεση από το προπονητικό team , ούτος ώστε να διατηρούν τους ποδοσφαιριστές στα καλυτέρα δυνατό επίπεδα φυσικής κατάστασης. Η ανάγκη για επιστημονική υποστήριξη και συμβουλευτική καθοδήγηση από εξειδικευμένα επιτελεία είναι πλέον απαραίτητη.
Το δυο πιο συχνά φαινόμενα στο ποδόσφαιρο σήμερα είναι οι μυϊκοί τραυματισμοί (θλάσεις, τραβήγματα) και το σύνδρομο υπερκόπωσης τα οποία μπορούν να κρατήσουν εκτός δράσης ένα ποδοσφαιριστή από μερικές μέρες εώς και μερικούς μήνες π.χ. το χρόνιο σύνδρομο υπερκόπωσης. Το γεγονός ότι δεν υπάρχει η πολυτέλεια πλέον να τίθενται ποδοσφαιριστές εκτός δράσης, οδήγησε μεγάλους αθλητικούς συλλόγους στην συνεργασία με πανεπιστημιακούς οργανισμούς για διεξαγωγής επιστημονικών ερευνών για αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων. Αυτές οι έρευνες έχουν ως κύριο στόχο την πρόληψη αυτών των 2 φαινομένων στο ποδόσφαιρο τα οποία θα εξαντλούσαν κατά μεγάλο βαθμό τους μικροτραυματισμούς οι όποιοι μπορούν επιβραδύνουν την εκγύμναση κάποιου ποδοσφαιριστή.
Η ετήσια εκγύμναση ενός ποδοσφαιριστή (και κατ’ επέκταση οποιουδήποτε αθλητή) χωρίζεται σε 2 κύρια μέρη:
α) την προετοιμασία, κατά την οποία περίοδο ο αθλητής πρέπει να βρίσκεται σε αναβολισμό, δηλαδή να κτίζει μυϊκό ιστό και
β) την αγωνιστική περίοδο κατά την οποία περίοδο ο αθλητής πρέπει να διατηρηθεί σε χαμηλά (ή και καθόλου αν είναι δυνατόν) επίπεδα καταβολισμού δηλαδή, να μην χάνει μυϊκό ιστό.
Κατά δεύτερο λόγο, σε περιόδους επαναφοράς από τραυματισμούς είναι πολύ σημαντικό να γίνεται έλεγχος ούτος ώστε να επιβεβαιώνεται ότι ο αθλητής είναι σε αναβολισμό, το όποιο εξ’ υπάκουει ότι υπάρχει ανιδικονομιση μυϊκού ιστού. Με αυτό τον τρόπο μπορεί ο φυσιοθεραπευτής / γυμναστής να επιταχύνει ή να επιβραδύνει τον τρόπο εκγύμνασης του αθλητή, δεδομένου ότι κάθε αθλητής αντιδρά εντελώς διαφορετικά σε πρωτοκόλλα επαναφοράς. Επίσης πρέπει να καθορίζονται οι ακριβείς ενεργειακές ανάγκες κάποιου αθλητή ούτος να μην λαμβάνει περιττές θερμίδες και να λαμβάνει τα σωστά ποσοστά πρωτεϊνών / υδατανθράκων / λιπών.
Ο αναβολισμός μεταφράζεται βιοχημικά στο θετικό πρόσημο σε αναλόγια τεστοστερόνης και κορτιζόλης πρωτίστως και θετικά αποτελέσματα σε εξέταση του ανοσοποιητικού συστήματος (αιματολογία, ανοσοαιμοσφαιρίνες κτλ) όπως επίσης και ικανοποιητικά επίπεδα θυρεοειδούς ορμονών . Αυξημένα επίπεδα ένζυμων όπως CPK και LDH μπορούν επίσης να είναι καλή δείκτες αναβολισμού αλλά πάντα θα πρέπει να γίνεται η αξιολόγηση έχοντας υπόψη τα πρωτοκόλλα εκγύμνασης του ποδοσφαιριστή και άλλους εξειδικευμένους βιοχημικούς δείκτες όπως επίπεδα φλεγμονών, αναλογίες αμινοξέων, επίπεδα αντί-οξειδωτικών ουσιών και παραγωγής ελευθέρων ριζών.
Το προφίλ ισορροπίας στεροειδών είναι ένα απλό αλλά πανίσχυρο εργαλείο το οποίο βοηθάει στην πρόληψη των ασθενειών αλλά και στην προώθηση της υγείας εξετάζοντας την ισορροπία μεταξύ των διεργασιών οι οποίες ρυθμίζουν την ανάπτυξη και την επούλωση (αναβολισμός) σε σχέση με την κόπωση και τον τραυματισμό (καταβολισμός).
Σε σύνοψη οι εξειδικευμένες βιοχημικές εξετάσεις στον σύγχρονο ποδοσφαιριστή είναι απαραίτητες για τους έξης λογούς: